JUBEL: Det var stor glede i Hjernehuset då David Aasen fekk ja frå Stiftelsen Dam på søknaden sin om støtte til å gi ut fotobok om barns utvikling. Frå venstre: organisasjonsrådgivar Peggy Ranheim, generalsekretær Henrik Peersen, redaktør i F-books Hans-Olav Forsang og fotograf og forfattar David Aasen. (Foto: John Stigum/Hjernerådet)
PUBLISERT: 9. AUGUST 2024
Skal lage fotobok om barns utvikling
– Det er viktig å legge til rette for at barna sosialiserer, er kreative, kommuniserer, eksperimenterer og leiker fritt for å finne ut av ting på eiga hand, meiner David Aasen. No skal han gi ut ei fotobok om barns utvikling. Lanseringa blir i mars/april 2025.
Mange har fokus på «ytre» og ofte motoriske milepælar, som at barna lærer seg å gå og å svømme. Samstundes skjer det tusenvis av små ting kvar einaste dag, som er med på å forme barnet.
Fotograf David Aasen meiner føresette må forstå dette og delta i utviklinga til barnet med desse fagkunnskapane som grunnlag. – Det er derfor hovudfokuset i dette prosjektet. Eg trur at det utvida materialet i boka og formidlinga av dette vil føre til refleksjonar rundt og haldningsendringar til barnas kvardag, seier Aasen.
Bokas bilde har han henta frå arbeidet sitt med Hjernerådets fotoutstilling «Hjernen er deg!» der Aasen var ein av 11 fotografar.
– Materialet består av bilde frå den eldste dotter mi blei født i 2018 via fødselen til mi yngste dotter i 2021 og fram til cirka 2023. Dei 12 fotografia frå den nemnde utstillinga vil bli utvida til rundt 80. Bilda viser jentene i ulike kvardagssituasjonar.
Tematisk håpar eg bildematerialet står på eigne bein, at det er så pass opent at folk kan tolke forteljinga på ulike måtar. Men boka skal òg inkludere tekst med perspektiv frå hjerneforskinga, og slik gi prosjektet ein fagleg dimensjon. Lærdommen frå utstillinga var nemleg at det er eit behov for større kunnskap om barnehjernen og dei tidlege åra. Det er da hjernen er i raskast utvikling. Berre for å nemne eitt eksempel, så trur eg at vi straks ville legge bort telefonar og iPadar, om vi visste kor viktig desse åra er i eit menneskeliv.
Aasen får støtte frå Stiftelsen Dam, gjennom Hjernerådet som søkarorganisasjon, til å gi ut boka.
– Korleis kjennest det å ha fått ja frå Stiftelsen Dam?
– Det er fantastisk. Økonomisk støtte er heilt avgjerande for gjennomføringa av prosjektet. Sjølv om eg har ein god og profesjonell rigg hos redaktørane Hans-Olav Forsang og Massimo Leardini på F-books, og fotomaterialet ligg klart til gjennomgang og redigering, så hadde vi ikkje komme vidare utan finansiering. Det er svært kostbart å trykke kvalitetsfotobøker, og kvalitet må vere i fokus. Eg synest elles at det er spennande å samarbeide vidare med Hjernerådet i eit prosjekt der fotografi og fagperspektiv skal utfylle kvarandre.
– Korleis fekk du ideen til boka?
Eg har alltid fotografert barna mine, og er vel i utgangspunktet inspirert av fotoalbuma frå mi eiga oppvekst. Konseptet familiealbum har fascinert meg med problemstillingar rundt historieforteljing og minne: Kven er det som ser og formidlar, kva blir vektlagt og kven sine minne er det som blir forvalta – om det i det heile handlar om minne? Slike tankar låg der allereie då Hans-Olav Forsang i 2019 inviterte meg til å delta i eit fotoprosjekt i samarbeid med Hjernerådet, «Hjernen er deg!». Resultatet var ei større vandreutstilling der 11 fotografar bidrog. Mitt tema var barnehjernens utvikling, og dermed blei det pågåande og personlege prosjektet mitt tematisk utvida.
Hjerneforskinga viser at dei tradisjonelle milepælane, som motoriske bragder, ikkje er det viktige – dei fleste lærer jo å gå og sykle før eller sidan. Forskarane fokuserer derimot på leik, utforsking og sosialisering. Dette harmonerte godt med den typen kvardagsfotografi eg allereie arbeidde med. Slik sett består bokideen av fleire trådar som har fletta seg saman over lengre tid.
– Kven er målgruppa for boka?
– Eg håpar at fotointeresserte vil synest boka i seg sjølv er vellykka, og elles at folk flest vil finne fotomaterialet attkjenneleg. Men eg trur også at den faglege ramma for prosjektet vil skape nysgjerrigheit. Erfaringa vår frå utstillinga, var at folk stoppa opp for å kikke på fotografia, for deretter å lese tilhøyrande fagtekst – og dessutan at det ofte var bilda av barn som tiltrekte seg publikum. Det korte svaret er altså at målgruppa er allmennpublikum i alle aldersgrupper. Og så er det ei klar målsetting at fagfolk kan ha nytte av boka i faglege samanhengar og for eksempel presentasjonar for helsearbeidarar, skoleklasser og barnehagar.
– Kva håpar du boka vil gi lesaren?
Eg håpar at summen av bilde og fagleg tekst vil gi folk auka innsikt i barna våre, at dei vil møte seg sjølv og liva sine i bilda, anten ved å reflektere over eigen barndom eller å sjå utviklinga til sine eigne barn i eit litt nytt perspektiv. At dei kanskje tenker gjennom problemstillingane eg har vore inne på, frå familiealbum og minne til barnehjernens utvikling i tidlege år. Kort sagt: At dei blir meir medvitne hjernen vår, korleis den fungerer og kor viktig den faktisk er, seier fotograf David Aasen.